Skrócenie wędzidełka językowego (ankyloglosia) jest najczęstszą wadą anatomiczną jamy ustnej. Zazwyczaj jest ona widoczna zaraz po urodzeniu dziecka. Gdy maluch głośno płacze, brzegi jego języka powinny unieść się ku górze. Za krótkie wędzidełko uniemożliwia uniesienie dziecięcego języka.

Wędzidełko to miękki, włóknisty twór który łączy dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Prawidłowo rozwinięte wędzidełko pozwala na dotarcie językiem we wszystkie zakątki jamy ustnej. Skrócone, ogranicza ruch lub całkowicie unieruchamia język.

Skrócone wędzidełko utrudnia dziecku:
-ssanie piersi - wada wędzidełka utrudnia dzieciom jedzenie. Podczas ssania piersi język malucha aktywnie pracuje. Jego przednia część wytacza pokarm z brodawki i ruchem podającym przesuwa pokarm do połknięcia. Maluszek, który nie może unieść języka męczy się przy karmieniu, płacze i przerywa jedzenie. Odruch ssania u niemowlęcia z przyrośniętym wędzidełkiem wymaga znacznie większego wysiłku, a najbardziej pracującą częścią jest środek, a nie czubek języka.
-żucie pokarmów stałych - gdy do diety dziecka zostają wprowadzone pokarmy stałe, za krótkie wędzidełko uniemożliwia ich prawidłowy transport. Kęs pokarmu powinien zostać uniesiony czubkiem języka ku górze i za pomocą ruchu falistego podany do połknięcia. Prawidłowy odruch żucia wymaga przesuwania pokarmu językiem między zęby trzonowe. Przy skróconym wędzidełku odruch połykania jest nieprawidłowy, co sprzyja wadom zgryzu.
-połykanie śliny - w pozycji spoczynkowej język powinien być uniesiony ku górze. Krótkie wędzidełko uniemożliwia prawidłowe ułożenie języka dlatego często zalega on na dnie jamy ustnej. Uniemożliwia to odpływ śliny i sprawia, że zbiera się ona pod językiem lub wycieka na zewnątrz.
-wymawianie głosek - Także sposób artykulacji jest uzależniony od możliwości ruchowych języka. Prawidłowa wymowa wielu polskich głosek wymaga uniesienia czubka języka do górnego wałka dziąsłowego. Skrócone wędzidełko powoduje, że głoski ‘t’, ’d’ oraz ’n’ mają nieprawidłowe brzmienie, a głoska ‘l’ jest zastępowana innymi głoskami: ‘y’, ‘j’ lub ‘ł’.
W chwili pojawienia się w słowniku naszego malucha głosek: ‘sz’, ‘ż’, ‘cz’, ‘dż’ oraz ‘r’ dziecko zazwyczaj zaczyna seplenić. U wielu dzieci kształtuje się też rotacyzm - nieprawidłowe wymawianie głoski ‘r’. Pozostałe maluchy głoskę tę zaczynają zastępować głoską ‘j’, ‘y’ lub ‘ł’.

Czy wędzidełko mojego dziecka ma prawidłową długość?
Jeżeli wędzidełko podjęzykowe jest prawidłowej długości, to wyciągnięty na zewnątrz język ma zaokrąglony koniec. Natomiast jeśli jego czubek jest wcięty do środka, a język przyjmuje kształt zbliżony do kształtu serduszka prawdopodobnie wędzidełko jest skrócone. Jeśli pomimo to mamy wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do specjalisty (logopedy, laryngologa).

Frenotomia – podcięcie wędzidełka językowego
Jedni specjaliści twierdzą, że zanim podejmie się decyzję o zabiegu, warto spróbować zredukować wadę stosując masaż i stosowne ćwiczenia. Drudzy rekomendują jak najszybsze podcięcie wędzidełka (zanim dziecko zacznie mówić). Bowiem najtrudniejszym zadaniem jest powtórne nauczenie dziecka poprawnej wymowy. Dlatego, aby umożliwić dziecku budowanie odpowiednich wzorców pokarmowych, fizjologicznych i artykulacyjnych zaleca się, aby frenotomia była wykonana w jak najwcześniejszym wieku.

Należy jednak pamiętać, że choć podcięcie wędzidełka zwiększy ruchomość czubka języka, to nie zapewni od razu prawidłowej jego pracy. Wymagana jest stosowna rehabilitacja. Dlatego już po kilku dniach po frenotomii, trzeba zgłosić się do logopedy, który zaleci odpowiednie ćwiczenia mające spionizować nieprawidłowo pracujący język.

Paulina Siejek