Polska Szkola w Dublinie

Polska Szkola w Irlandii

Relaksarka, mądrzejszator… - czyli jak tworzymy nowe wyrazy

Jak zbudowany jest wyraz? A jak utworzyć całkiem nowe słowo? Na te pytania znają już odpowiedzi uczniowie klasy siódmej, którzy na języku polskim poznają właśnie tajniki słowotwórstwa. A co to jest słowotwórstwo? Jest to dział językoznawstwa zajmujący się sposobami powstawania nowych wyrazów.  Siódmoklasiści wiedzą już na przykład, że wyraz podstawowy (inaczej: podstawa słowotwórcza) to wyraz, od którego tworzymy nowe wyrazy (np. dom), a wyraz pochodny to taki, który został utworzony od wyrazu podstawowego (np. domowy). W wyrazie pochodnym wyróżniamy dwie części- tę przejętą z wyrazu podstawowego nazywamy tematem słowotwórczym, a tę dodaną do tematu słowotwórczego nazywamy formantem.

Na ostatnich zajęciach poznaliśmy różne rodzaje formantów, za pomocą których tworzymy nowe wyrazy- przedrostki (przed tematem słowotwórczym, np. u- gotować), przyrostki (po temacie słowotwórczym, np. talerz- yk) i wrostki (między dwoma tematami słowotwórczymi, np. język-o- znawca). Najciekawszą częścią lekcji była zabawa w tworzenie nowych wyrazów za pomocą różnych formantów. Uczniowie mieli za zadanie wymyślić nazwy narzędzi lub maszyn oraz miejsc, w których ludzie mogliby wypoczywać i aktywnie spędzać czas. Mieli do wyboru między innymi takie oto przyrostki: -arnia, -isko, -arka, -ator, -nik, -alnik, -aczka. Dość szybko pojawiły się takie oto nazwy: mądrzejszator (dzięki niemu można stać się mądrzejszym w 5 sekund), relaksarka (służąca do relaksu), hardcorowisko (miejsce, w którym można się świetnie bawić), hamakarnia (na hamakach można poczuć się jak w niebie), relaxarnia (pełna słońca, dla ludzi zmęczonych wiecznym deszczem) oraz koktajlarnia (tu można skosztować pysznych koktajli). Na koniec uczniowie zilustrowali swoje pomysły. Oto efekty ich pracy.

WЕДcz PolskД ORPEG Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej Semper Polonia